Sunday, October 21, 2007

Αυτό

Ο άνθρωπος δεν είναι αυθύπαρκτος και γι’ αυτόν τον λόγο δεν μπορεί να αυτοπροσδιοριστεί. Υπάρχει πάντα σε σχέση με κάτι πέραν αυτού, κάτι που τον ταΐζει, τον ποτίζει, του δίνει τα μέσα να ζει, και το οποίο κάτι, με τη σειρά του, υπάρχει σε σχέση με κάτι άλλο κι αυτό με κάτι άλλο. Μόνο το Όλον όλων αυτών είναι αυθύπαρκτο και αυτοπροσδιορισμένο.

Όπως όλα, έτσι και ο άνθρωπος είναι μέρος του Όλου, υπάρχει εξ αυτού και δι’ αυτό, το οποίο πάντα θα αγνοεί, αφού δεν πρόκειται ποτέ να μάθει τον λόγο που αυτό υπάρχει και του δίνει ζωή για κάποιον δικό του Λόγο.

Αυτό που τον ξεπερνά και τον καθορίζει είναι λογικά αδύνατο να το προσδιορίσει ο άνθρωπος και να το ονομάσει με οποιαδήποτε λέξη το συγκεκριμενοποιεί. Το μόνο που μπορεί και πρέπει είναι να προσδιοριστεί ο ίδιος ως προς αυτό, αναφερόμενος σε αυτό υπαινικτικά με μια λέξη όσο περισσότερο γενική και ουδέτερη γίνεται, όπως η λέξη «Αυτό».

Οποιαδήποτε απόπειρα του ανθρώπου να προσδιορίσει Αυτό, περιορίζοντάς το μέσα στα όρια της ανθρώπινης νόησης και γλώσσας για να το οικειοποιηθεί (π.χ. με τις ανθρωπόμορφες θρησκείες), σηματοδοτεί και μιαν καταχρηστική αρχή, που έχει σαν πρακτική συνέπεια μια σειρά καταχρήσεων με δράστη αυτόν που θεωρεί ότι κατέχει την ολότητα Αυτού, οπότε στρέφεται με ευκολία εναντίον κάθε τι άλλου που θεωρεί ξένο, είτε αυτό είναι ένας άλλος άνθρωπος, είτε η υπόλοιπη φύση.

Από την άλλη, η απουσία αναφοράς του ανθρώπου σε Αυτό που τον καθορίζει και η εγκατάλειψη της προσπάθειας προσδιορισμού του ως προς την ολότητα Του, (π.χ. με τον δυτικό "ορθολογισμό"), τον παγιδεύει σε αδιέξοδες αυτοαναφορικότητες και εγωισμούς, που οδηγούν σε ανταγωνισμούς εξίσου καταστροφικούς.

Η διέξοδος βρίσκεται στην ερωτηματική αναφορά του ανθρώπου σε Αυτό και στο άνοιγμα της νόησής του στην απροσδιόριστη ολότητα Του, έτσι ώστε να κινηθεί προς τη θέση που του αναλογεί εντός της, τείνοντας στα φυσικά του όρια και στην εκπλήρωση του προορισμού του.

Αν και δεν μπορεί να ξέρει ποιος είναι ο προορισμός του, αφού αγνοεί Αυτό που τον καθορίζει, μπορεί να τον υποθέσει ως τον λόγο που γνωρίζει ό,τι γνωρίζει, μιας και δεν επέλεξε αυτός να είναι έλλογο ον, αλλά είναι έλλογος για κάποιον λόγο πέραν αυτού.

Γι’ αυτόν ακριβώς τον Λόγο του λόγου του, πρέπει να συνεχίσει να γνωρίζει, προσανατολισμένος σταθερά στο άγνωστο Αυτό και διαθέτοντας το διανοητικό του χάρισμα στην εννόηση όσων είναι προορισμένος να εννοήσει και στην ανάλογη τροποποίηση της στάσης του.

Εφόσον Αυτό μένει σταθερά ανοικτό στη νόηση ως ερωτηματικό και δεν περιορίζεται από καταχρηστικούς προσδιορισμούς, ούτε καταπνίγεται σε αυτοαναφορικές εσωστρέφειες, δίνει στον άνθρωπο την προοπτική τής ολοκλήρωσής του κινητοποιώντας τον πέραν της υφιστάμενης πραγματικότητας του, η οποία τον περιορίζει σε κάτι λιγότερο από αυτό που μπορεί να είναι ως έλλογο ον.

6 comments:

Anonymous said...

Κάνεις ένα λάθος:

"Ο άνθρωπος δεν είναι αυθύπαρκτος και γιʼ αυτόν τον λόγο δεν μπορεί να αυτοπροσδιοριστεί. Υπάρχει πάντα σε σχέση με κάτι πέραν αυτού, κάτι που τον ταΐζει, τον ποτίζει, του δίνει τα μέσα να ζει, και το οποίο κάτι, με τη σειρά του, υπάρχει σε σχέση με κάτι άλλο κι αυτό με κάτι άλλο. Μόνο το Όλον όλων αυτών είναι αυθύπαρκτο και αυτοπροσδιορισμένο."

Δεν τον ταίζει και δεν τον ποτίζει τίποτα, ΕΑΝ ΔΕΝ ΕΡΓΑΣΤΕΙ, ο ίδιος ο άνθρωπος ή κάποιος συνάνθρωπος που τον φροντίζει ή του τα σκάει. Ακόμη κι αν δεχτώ ότι σαν δυνατότητα υπάρχει η τροφή και το ποτό από το αυθύπαρκτο Αυτό που άρα δεν εξαρτάται από άλλο Αυτό (που το ξέρεις αλήθεια;), σαν πραγματικότητα πρέπει δυστυχώς να δουλέψει για να διατηρηρθεί εντός της υφισταμένης πραγματικότητας τουλάχιστον ως ζωώδες ον.Σκέψου αυτή τη λεπτομέρεια και ξανάλα να τα πούμε.

stratos said...

Ξανάρθα!

Δεν κατάλαβα πού στοχεύει το σχόλιο σου, το οποίο καταπιάνεται με κάτι δευτερεύον ως προς την κύρια ιδέα του κειμένου. Παρόλα αυτά το θεωρείς τόσο σημαντικό που νομίζεις ότι αναιρεί την ιδέα. Όχι μόνο δεν είναι σημαντικό αλλά κάπου κάνεις εσύ λάθος αναγάγοντας την εργασία σε Αρχή των πάντων.

Η ανθρώπινη εργασία, όσο σημαντική κι αν είναι, δεν παράγει πρωτογενώς την τροφή, ούτε τις πρώτες ύλες επιβίωσης του ανθρώπου, (από τους καρπούς της φύσης, μέχρι το νερό και τον αέρα που αναπνέει). Με την εργασία ο άνθρωπος μπορεί να συλλέγει, να καλλιεργεί, να εμπορεύεται, να επεξεργάζεται κλπ. τα μέσα της επιβίωσης του, αλλά βασίζεται πάντα σε κάτι που του δίνεται. Εκτός αν νομίζεις ότι η εργασία μπορεί να παράγει κάτι εκ του μή όντος και να δημιουργήσει ζωή εκ του μηδενός.

Το ότι η υφιστάμενη πραγματικότητα είναι τόσο εξειδικευμένη που αν δεν εργαστείς διακινδυνεύεις την επιβίωση σου αποδεικνύει την αλληλεξάρτηση των ανθρώπων και όχι την ανεξαρτησία τους από τη φύση, που στην τελική (και στην αρχική) είναι αυτή που τους ταϊζει, τους ποτίζει και τους δίνει οξυγόνο να αναπνέουν.

Το κείμενο αυτό δεν ασχολείται με εργατικό δίκαιο ούτε με ενδοανθρώπινες διαφορές, αλλά θίγει τις αρχικές και τελικές -τις οριστικές- δεσμεύσεις του ανθρώπου με Αυτό, μέρος του οποίου είναι η φύση στη γη, όπως και κάθε τι.

(Επίσης, δεν μπορεί να υπάρχει άλλο Αυτό από το οποίο αυτό το Αυτό να εξαρτάται, διότι με "Αυτό" υπονοώ το Όλον όλων των Όλων. Ξέρω ότι Αυτό είναι ασύλληπτο από τη σκέψη και τη γλώσσα μας. Για αυτό δεν μπορώ να το ονομάσσω και μόνο το υπαινίσσομαι με μια λέξη όσο αφαιρετική και αφηρημένη γίνεται, όπως η λέξη "Αυτό".)

salvador said...
This comment has been removed by the author.
salvador said...

αυτό είναι ένας ανθρωπος,
όμως αυτό δεν είναι άνθρωπος
Βερολίνο σου'ρχομαι.

Anonymous said...

Γεια σου Στράτο, ήθελα απλά να σου πω πως διαβάζοντας Αυτό μου θύμισες -με χαρά- τον Αξελό, αν δεν τον έχεις διαβασει στον προτείνω ανερυθριαστα, θα μου αρέσει!!!

Φώτιος said...

Αγαπητέ Στράτο,

παρ΄ όλο που το κείμενο σας γράφτηκε το 2007, μαζί με κάποια άλλα μεταγενέστερα που έχω διαβάσει, και δεν γνωρίζω αν έχουν εξελιχτεί ή όχι οι τοποθετήσεις σας περί της υπόστασης του ανθρώπου σε σχέση με το Όλο /Αυτό κτλ, μου δημιουργείται η έντονη αίσθηση ότι οι αποτυπώσεις σας, σε μεγάλο βαθμό, προέρχονται από τη μελέτη (όχι ανάγνωση) της Βίβλου, με τρόπο που διαπερνά τις θρησκευτιο-κοινωνικές θεωρήσεις. Σε αρκετές αναφορές σας, οι προσεγγίσεις συγκλίνουν ή είναι ταυτόσημες με αυτές της Βίβλου, έξω από τη στενή ερμηνευτική που δόθηκε δια μέσου των αιώνων. Οι διατυπώσεις σας μπορούν να υποστηρίξουν, σε κάποιο βαθμό, τη θεολογική λογική της Βίβλου η οποία απαντά στο πανανθρώπινο ερώτημα της ύπαρξης χωρίς εθνικο-θρησκευτικές ταμπέλλες, διεκδικήσεις αποκλειστικότητας και αφορισμούς.
Η απλότητα ή η σφοδρότητα με την οποία διατυπώνονται θεμελιώδεις έννοιες ή και γεγονότα στη Βίβλο, προκειμένου αυτά να γίνουν κατανοητά, αποτρέπει μερίδα ανθρώπων να ενσκήψουν σ΄ αυτή, με αποτέλεσμα το ταξίδι αναζήτησης να αποκλίνει του προορισμού. Από την άλλη, οι διατυπώσεις σας τείνουν να επαληθεύουν βιβλικές θέσεις όπως, η απάντηση του Θεού, στο ερώτημα του Μωυσή περί του ονόματός του, ήταν «Είμαι αυτός που ΕΙΜΑΙ· έτσι να πεις στους γιους Ισραήλ, ο ΕΙΜΑΙ». Στα εβραϊκά γράφεται και προφέρεται Γιαχβε /Γιαουε ενώ στην ελληνική αποδίδεται με τη λέξη “ΩΝ”.

Θα συνεχίσω να διαβάζω τα κείμενα σας με αρκετό ενδιαφέρον.

Φιλικά,
Αντρέας Φωτίου, Κύπρος