Monday, December 10, 2007

η θερμοκρασία των αισθημάτων

Πολλές φορές ξεχνάμε ότι όλα αυτά που κάνουμε καθημερινά (μικρά ή μεγάλα, βαθυστόχαστα ή ανόητα) μπορούμε και τα κάνουμε γιατί έχουμε την υγεία μας, σωματική και ψυχική. Οι παράμετροι της σωματικής υγείας είναι πάνω κάτω γνωστοί και προσδιορίσιμοι στον βαθμό που βασίζονται σε κάτι υλικό και μετρήσιμο και δεν επηρεάζονται άμεσα από τις ψυχολογικές παραμέτρους, που έχουν κάτι άυλο, αφού άπτονται των αισθημάτων.

Η μη υλικότητα των αισθημάτων δεν σημαίνει, βέβαια, ότι είναι τόσο αόριστα που να μη μπορούμε να εντοπίσουμε τους συσχετισμούς τους και να παρακολουθήσουμε τη διακύμανσή τους, που όταν είναι ομαλή είμαστε καλά, ενώ, όταν δεν είναι, η ψυχική μας υγεία είναι διαταραγμένη.

Πρόσφατα παρατήρησα ότι υπάρχει μια σταθερή θερμοκρασία των αισθημάτων (ή συναισθηματική θερμοκρασία), η οποία μας επιτρέπει να λειτουργούμε φυσιολογικά μέσα στον κόσμο αναγνωρίζοντας τον εαυτό μας ως μέρος του.
Όταν αυτή η θερμοκρασία πέφτει, ο κόσμος παγώνει. Δεν υπάρχει η θέρμη που μας ενεργοποιεί εντός του. Η εικόνα του ψυχρή, δεν θέλγει το βλέμμα. Ο κόσμος παγώνει και αδειάζει (π.χ. κατάθλιψη).
Όταν αυτή η θερμοκρασία ανεβαίνει πάνω από το κανονικό σαν πυρετός, ο κόσμος υπερθερμαίνεται και γεμίζει με φαντάσματα (π.χ. σχιζοφρένεια) ή κινδύνους (π.χ. φοβίες, πανικός, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή).

Πολλές από τις ενέργειές μας γίνονται για να διατηρήσουμε σταθερή τη συναισθηματική μας θερμοκρασία. Οι προσωπικές μας σχέσεις - και τα υποκατάστατά τους, όταν αυτές δεν λειτουργούν - παίζουν αυτό το ρόλο.
[Τα υποκατάστατα που βάζουμε στο σώμα μας (γλυκά, ναρκωτικά, αλκοόλ, τσιγάρο, κλπ.) χαλάνε το μηχάνημα, αν και προσωρινά ανεβάζουν τις στροφές του για να κρατήσει τη θερμοκρασία του σταθερή, αλλά φαίνεται ότι η ανάγκη μας για θέρμη είναι τόσο μεγάλη που εκείνη τη στιγμή δεν το υπολογίζουμε.]

Το πλέγμα των προσωπικών σχέσεων που κρατούν τη θερμοκρασία μας σταθερή πλέκεται γύρω από τρεις βασικές σχέσεις-κορμούς. Αυτές είναι η σχέση με τους γονείς (ιδίως τη μάνα), με τους φίλους (ιδίως τους κολλητούς) και με τον/την σύντροφο μας.
[Δεν αναφέρω τη σχέση με τα παιδιά μας, για όσους έχουν, διότι αυτή δεν είναι σχέση είναι υπέρβαση, την οποία όμως το άτομο δεν μπορεί να κάνει αν το ίδιο είναι διαλυμένο. Τότε, δεν έχει βάση για να κάνει καμία υπέρ-βαση.]

Όταν οι σχέσεις-κορμοί είναι διαλυμένες, είναι πολύ δύσκολο για το άτομο να κρατήσει τη συναισθηματική του θερμοκρασία χωρίς βοήθεια, που αν δεν έρθει έγκαιρα, τότε αυτό εκτρέπεται είτε προς την συναισθηματική παγωμάρα, είτε προς τον πυρετό της ψυχής, ανάλογα με τον χαρακτήρα του και το ιστορικό του.

Πολλές σχέσεις-κορμοί φαίνονται εξωτερικά υγιείς αλλά μέσα είναι νοσογόνες. Για να είναι μια σχέση υγιής θα πρέπει να έχει κάποια βασικά χαρακτηριστικά με πρώτο και καλύτερο την αμοιβαία αποδοχή. Βάζω πρώτα την αποδοχή και όχι την αγάπη- αν και αυτή είναι το άλφα και το ωμέγα- για να εισάγω στην αοριστία της άκριτης αγάπης κάποιο κριτήριο που να μας επιτρέπει να ξεχωρίσουμε τα χαρακτηριστικά μιας υγιούς σχέσης.

Αυτό που σε μια σχέση με βοηθάει να κρατάω τη θερμοκρασία των αισθημάτων μου σταθερή είναι ότι μπορώ να είμαι ο εαυτός μου χωρίς να χρειάζεται να αναλώσω ενέργεια για να αποδείξω κάτι, ούτε να προσπαθώ για κάποια αναγνώριση από τον άλλο. Αναγνωρίζω τον εαυτό μου και τον αποδέχομαι μέσα από την αποδοχή του άλλου τον οποίο επίσης εκτιμώ και αποδέχομαι.

Όταν δεν υπάρχει αυτή η αμοιβαιότητα σε καμία από τις τρεις σχέσεις κορμούς (αν υφίστανται βέβαια αυτές), τότε βρισκόμαστε στα πρόθυρα συναισθηματικής αποσταθεροποίησης, αν δεν τα έχουμε διαβεί κι όλας.

Οι άρρωστες σχέσεις είναι το επόμενο που πρέπει να κοιτάμε αφού πρώτα ακούσουμε προσεκτικά τα συναισθήματα μας, τη φωνή της ψυχής μας. Η θερμοκρασία των αισθημάτων μας θα μας πει αν κάποιος είναι καλός γονιός, φίλος ή σύντροφος, και αν είμαστε κι εμείς για αυτόν το ίδιο.

2 comments:

delta-kapa said...

Είναι συγκινητική η αναλυτική επιμονή σου. Με την ευκαιρία διάβασα και την υπέρβαση (εν αρχή ην... ένα παιδί) καθώς και το Αυτό.
Και είναι γι' αυτό το λόγο συγκινητική, επειδή ενώ ξέρεις ότι ο ορθολογισμός δεν είναι το καλύτερο εργαλείο εξακολουθείς να γράφεις και να παίζεις μέσα στα πλαίσια του περιορισμού του λόγου. Ευτυχώς, απ' ότι κατάλαβα το γράψιμο δεν είναι η μόνη ούτε η κυρίαρχη λύση που βρήκες.
Όσο για το περιεχόμενο θα με συγχωρέσεις, αλλά θα χρειαστεί να ξαναδιαβάσω τι λες. Παρόλο που η εικόνα που προσπαθείς να μας δώσεις για τα αντικείμενα, είναι απλά γραμμένη, τα ίδια τα αντικείμενα είναι πολύπλοκα για να πιαστούν στο λόγο.

Σε λίγο γίνομαι κι εγώ γονιός και αυτά που γράφεις για το παιδί σου επιβεβαιώνουν την εικασία μου ότι οι γονείς, ειδικά οι φρέσκοι πέφτουν σε ένα ερωτικού μεγέθους ντελίριο ευφορίας. Άντε να δούμε πώς θα είναι...

χαιρετίσματα από την Κολωνία

stratos said...

delta, καλή γέννα σάς εύχομαι.
Δεν ξέρω τι παθαίνουν γενικά οι φρέσκιοι γονείς, (μερικοί μπορεί να μην καταλαβαίνουν τίποτε), αλλά εσύ από ό,τι βλέπω θα πάθεις την πλάκα σου, (όπως έπαθα άλλωστε κι εγώ).

Όσον αφορά για το σχόλιο σου για γράψιμο, λόγο και ορθολογισμό πρέπει να σου πω ότι το γράψιμο είναι η κυρίαρχη ασχολία μου (αν και όχι η μόνη), ότι όλοι παίζουμε μέσα στα πλαίσια του λόγου αναγκαστικά (το θέμα είναι να τα εξαντλήσουμε) και ότι έχω κάποιες επιφυλάξεις για τον ορθολογισμό, με τον οποίο δεν με συνδέει κάποια "αναλυτική επιμονή".

Αν με την πολυπλοκότητα των αντικειμένων αναφέρεσαι σε αυτό το ποστ και εννοείς την πολυπλοκότητα των αισθμημάτων την οποία εγώ παρουσιάζω απλά (ή απλοϊκά;) αυτό οφείλεται στο ότι εγώ τα ανάγω στην ψυχή που είναι πολύ απλή γιατί είναι μία, εννιαία και αδιαίρετη αποτελώντας την πεμπτουσία της ενότητας.