άνθρωποι και πυροτεχνήματα

Επεξεργάζομαι τη μεσονύχτια εμπειρία της εορταστικής αλλαγής του χρόνου εδώ στο Βερολίνο και τα αισθήματα που μου προκάλεσε, τα οποία, μετά από δύο μέρες χώνεμα, αρχίζουν να παίρνουν κάποια μορφή μέσα μου.

τα γεγονότα:

Το βράδυ της πρωτοχρονιάς, στις 12 παρά είκοσι, αποφασίσαμε να βγούμε από το σπίτι και να πάμε δίπλα στο Μάουερ Παρκ για να χαζέψουμε τα πυροτεχνήματα από το ύψωμα εκεί. Φτάνοντας είδαμε τσούρμο τις παρέες - σκούρες φιγούρες γκρουπαριστές, μέσα στο σκοτάδι - να ανεβαίνουν στη σειρά το ύψωμα και να παρατάσσονται κατά μήκος του. Ήδη είχαν πιάσει τα πόστα όσοι είχαν πυροτεχνήματα και ήταν έτοιμοι για το έργο. Κάποιοι βιαστικοί αμολούσαν σποραδικά μερικά, λες και ήθελαν να τα δοκιμάσουν για τη μεγάλη τους πρεμιέρα και μοναδική τους παράσταση. Γενικά, από το πρωί εκείνης της μέρας ακουγόταν κροτίδες και διάφορα ηχητικά εφέ που έδειχναν ανυπομονησία για το μεγάλο πατατράκ.

Ακουγόταν ότι το κεντρικό πάρτυ στο Μπράντεμπουργκ Τορ θα ήταν πολύ μεγάλο φέτος, αλλά πού να τρέχουμε τώρα. Δεν ήμασταν και πολύ ενθουσιασμένοι με μαζικές εκδηλώσεις και είπαμε απλά να βγούμε να δούμε τα πυροτεχνήματα, αφού θα τα ακούγαμε έτσι κι αλλιώς, θέλαμε δε θέλαμε, να μη πάει τζάμπα ο σαματάς. Καλά που το πρότεινα, γιατί οι άλλοι είχαν βολευτεί γύρω από το πρωτοχρονιάτικο τραπέζι και δεν λέγανε.

Το Βερολίνο έχει παράδοση στα πρωτοχρονιάτικα γλέντια και ειδικά στα πυροτεχνήματα. Αυτό το τελευταίο το εξήγησα σαν απόρροια του τείχους, που είχε μεν χωρίσει τους κατοίκους στα δύο, αλλά αυτοί επικοινωνούσαν με τα εκατέρωθεν πυροτεχνήματα το βράδυ της πρωτοχρονιάς εκτοξεύοντάς τα σαν σπερματοζωάρια στη μήτρα του νυχτερινού ουρανού όπου αμύλονταν σε συνουσιαστικό δυναμισμό, και μια καύλα ένα πράγμα. Αχ τι ωραία. Όλα αυτά τα κατάλαβα εκ των υστέρων. Στις 12 παρά πέντε δεν ήξερα τίποτε.

Στις 12 ακριβώς έγινε το έλα να δεις! Από παντού εκτοξεύονταν πυροτεχνήματα. Ένα απέραντο χύση έσπερνε τον ουρανό από κάθε σημείο του ορίζοντα. Χοροπηδούσα αλαλάζοντας σαν ινδιάνος μαζί με τους άλλους της ανθρώπινης φυλής γύρω μου. Ποιο Μπράντεμπουργκ Τορ τώρα. Τα επαγγελματικά πυροτεχνήματα που ρίχνανε εκεί ήταν μεν εντυπωσιακά (όπως τα βλέπαμε από μακριά) αλλά το εντυπωσιακό ήταν όλο αυτό το ερασιτεχνικό υπερθέαμα παραγωγής απλών ανθρώπων, στα μπαλκόνια τους, στους δρόμους, στις αυλές και στα πάρκα.

Σε αυτήν τη φωτολαμπή του ουρανού που χάραξε το σκοτάδι ανοίγοντας σχισμή στον χρόνο σαν να ήθελε να σηματοδοτήσει ετσιθελικά την αλλαγή του έτους, είδα ότι όλοι οι άνθρωποι ενώθηκαν ξαφνικά και αν δεν αγκαλιαζόταν μεταξύ τους (κάποιοι το κάναν) στα βλέμματά τους έβλεπα ότι είχαν διάθεση αγκαλιάς.

Ο συνεπαρμός έσβησε σιγά σιγά καθώς κόπαζαν και τα πυροτεχνήματα, αλλά έβλεπες σε όλους μια καλή διάθεση να γίνει κάτι που θα τους ένωνε όλους με όλους κι ας μην έγινε αυτό τώρα. Δεν πειράζει την επόμενη φορά.


κάποια συμπεράσματα:

Οι άνθρωποι είναι ευαίσθητα και μοναχικά πλάσματα. Δείχνουν δυνατοί, αλλά δεν είναι. Έχουν μεγάλη ανασφάλεια και αμηχανία στο πώς να βολέψουν τον εαυτό τους μέσα στον κόσμο, με τον οποίον θέλουν να ενωθούν για να ξεπεράσουν τη μοναχικότητά τους, αλλά δεν ξέρουν πώς. Γι’ αυτό είναι και χειραγωγίσιμοι στην ανάγκη τους να είναι ομαδοποιημένοι και να ταυτίζονται μεταξύ τους για να ξεπεράσουν τη μοναχικότητα τους, η οποία είναι κρυμμένη κάτω από το παλτό του καθένα, όσο κι αν την κρύβει τυλίγοντας την με σημαίες, κάνοντας το παλτό του στολή στρατιώτη ή οπαδού.

Οι άνθρωποι της εξουσίας (κάθε είδους) όσο πιο ισχυροί δείχνουν τόσο πιο ξεκομένοι είναι από τον κόσμο. Μάλιστα, καταφεύγουν στην ισχύ επειδή ακριβώς δεν μπορούν να ενωθούν με τον κόσμο. Έτσι, θέλουν να γίνουν αυτοί από μόνοι τους ένας κόσμος, στον οποίο επιδιώκουν να υποτάξουν τους άλλους, αφομοιώνοντάς τους σε αυτόν για να ξεπεράσουν την αμηχανία που νιώθουν μαζί τους. Είναι αναίσθητα άτομα και δυστυχισμένα, με τη διαφορά ότι η αναισθησία που σπαράζει τα σωθικά τους μπορεί να καταστρέψει τους άλλους για να τους ενώσει στην (ε)αυτοκρατορία τους πολτοποιώντας τους κάτω από τη μπότα της ισχύος τους.

Συχνά, τα μοναχικά άτομα (που είναι οι άνθρωποι) βρίσκουν διέξοδο στη μοναχικότητά τους υποτάσσοντάς την σε έναν κόσμο ψευδεπίγραφα ενοποιημένο και έτσι γκρουπάρονται σε ομάδες, όπου δεν είναι ο εαυτός τους.

Η ανάγκη για συλλογικότητα όπως εκδηλώνεται πυροτεχνικά το βράδυ της πρωτοχρονιάς ή σε άλλες γραφικές τελετουργίες, όπως τα Χριστούγεννα, το Πάσχα, κλπ. - και λέω γραφικές γιατί κανείς δεν πιστεύει πια στην ουσία τους, αλλά τηρεί το σχήμα τους, διότι δίνει μια ευκαιρία συλλογικότητας - είναι μια βαθιά ανάγκη του ανθρώπου.

Δεν μιλάμε για μια συλλογικότητα περιορισμένη σε κάποιους ειδικούς χώρους (καλλιτεχνικά φεστιβάλ, στάδια, συναυλίες, εκθέσεις αυτοκινήτων, επιστημονικά συνέδρια, κλπ.) αλλά για μια συλλογικότητα που αγκαλιάζει τους ανθρώπους απαλλάσσοντας τους από τη μοναξιά τους διότι αγγίζει τα βαθύτερα αισθήματα τους. Λίγα έχουν γίνει επ’ αυτού και έχουν πολλά ακόμη να γίνουν από εμάς τους σύγχρονους που ζούμε το (παρατεταμένο) τέλος των θρησκειών και πουντιάζουμε, γυμνοί κάτω από το παλτό μας, στην καπιταλιστική βαρυχειμωνιά της ψυχής, όσο κι αν το βράδυ της πρωτοχρονιάς ζεσταινόμαστε για λίγο με πυροτεχνήματα.